دوشنبه شب، ۲۴ بهمن (۱۳ فوریه)، شرق شهر کابل شاهد درگیری شدید و تیراندازی میان افراد وابسته به گروه طالبان و افراد مسلحی بود که طالبان آنان را اعضای داعش معرفی کردند. این درگیری تا پاسی از شب ادامه داشت و مقامهای رسمی طالبان اعلام کردند که به یک مخفیگاه داعش در ناحیه هشتم شهر کابل حمله کردهاند.
هرچند شاهدان عینی ماجرا در محل درگیری از تلفات بالای دو طرف در این جنگ خبر میدهند، طالبان بعدا اعلام کردند که سه عضو داعش در این حمله کشته شدهاند. این تنها درگیری میان نیروهای طالبان و جنگجویان داعش نیست که در کابل صورت میگیرد. هرازگاهی طالبان به مناطق مسکونی حمله میکنند و ساعتها با افراد مسلحی که طالبان آنان را خوارج نام دادهاند، درگیر میشوند. به نظر میرسد که نفوذ روزافزون داعش در سراسر أفغانستان، از جمله پایتخت، زمینه بروز درگیری میان طالبان و شاخه خراسان داعش را افزایش داده است و این همان چیزی است که گزارش تازه سازمان ملل متحد نیز آن را تایید میکند.
سازمان ملل روز سهشنبه سی و یکمین گزارش ناظران خود را در مورد تحریمها علیه طالبان، به نشر سپرد. در این گزارش آمده است که شاخه خراسان داعش به تدریج در افغانستان در حال قدرت گرفتن است. بر اساس تخمینهای سازمان ملل متحد، نیروهای شاخه خراسان داعش در حال حاضر بین هزار تا سه هزار نفرند. با این حال، کارشناسان شبکههای تروریستی این تخمین را رد کردهاند و شمار اعضای داعش را در افغانستان را نزدیک به شش هزار تن میدانند.
گزارش سازمان ملل متحد همچنین میگوید که در حال حاضر علاوه بر القاعده و داعش، سازمانهایی چون جنبش ترکستان شرقی، حرکت انقلاب اسلامی ازبکستان، سازمان جهاد اسلامی، خطیبه امام بخاری، خطیبه التوحید الجهاد، جماعت انصارالله تاجیکستان و تعداد دیگری از سازمانهای تروریستی در افغانستان فعالیت دارند و به جذب جنگجو مشغولاند. در این گزارش آمده است که داعش با تمرکز راهبردی خود بر افغانستان و فراتر از آن در منطقه تاریخی خراسان، خود را رقیب اصلی رژیم طالبان در افغانستان معرفی میکند. هدف اساسی داعش بنا به این گزارش، نشان دادن ناتوانیهای طالبان برای حکومتداری است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
داعش میکوشد با حمله به اهداف دیپلماتیک، روابط طالبان را با تعدادی از کشورهایی که هنوز فعالیتهای دیپلماتیک خود را در افغانستان متوقف نکردهاند، تخریب کند.
داعش نخستین بار در پنجم سپتامبر ۲۰۲۲ به یک مرکز دیپلماتیک در کابل حمله کرد. حمله به سفارت روسیه در کابل، باعث کشته شدن تعدادی از دیپلماتهای این کشور شد. پس از آن، داعش به سفارت پاکستان و مرکز اقامت بازرگانان چینی حمله کرد، و به تازگی هم سفارتخانههای هند، چین و ایران را هدفهای آتی خود اعلام کرده است.
بر اساس گزارش سازمان ملل، حمله به مراکز دیپلماتیک، جدا از حملات روزانه کوچکی است که نیروهای داعش علیه طالبان صورت میدهند. داعش همچنین با حملات سازماندهیشده علیه اقلیتهای مذهبی، بهویژه اهل تشیع، اقتدار پشتونی طالبان را نیز به چالش میکشد. این نکته در گزارش دبیرکل سازمان ملل در مورد افغانستان نیز مطرح شده است. در شانزدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره تهدید داعش علیه صلح و امنیت بینالمللی و دامنه تلاشهای سازمان ملل در حمایت از کشورهای عضو در مقابله با این تهدید که هفته گذشته منتشر شد، همچنین اشاره شده بود که شاخه خراسان داعش به انجام حملات تروریستی علیه سفارتهای هند، ایران و چین در افغانستان تهدید کرده است و با هدف قرار دادن نمایندگیهای دیپلماتیک، خواهان تضعیف روابط بین طالبان و کشورهای عضو سازمان ملل در منطقه آسیای مرکزی و جنوبی است.
به گزارش ناظران سازمان ملل، هستههای اصلی داعش عمدتا دراستانهای کنر، ننگرهار و نورستان شرقی افغانستان مستقرند و یک هسته بزرگ در کابل و اطراف آن فعال است. گروههای کوچکتری نیز در استانهای بدخشان، فاریاب، جوزجان، کندز، تخار و بلخ شناسایی شدهاند. از آنجا که بلخ از توسعهیافتهترین استانهای شمال از نظر اقتصادی است، از جنبه درآمدزایی نیز برای داعش اهمیت دارد. زیرا داعش با وجود تامین مالی از منابع خارجی، به منابع و عواید داخلی هم نیاز دارد. به همین دلیل، به گزارش سازمان ملل، به تازگی قاچاق مواد مخدر را نیز در پیش گرفته است.
در گزارش سازمان ملل، در مورد القاعده نیز نکاتی مطرح شده است. بنا به این گزارش، القاعده تفاوت چندانی با گذشته نکرده و در همان وضعیت قبلی خود است. با وجود کشته شدن الظواهری در شهر کابل، رابطه طالبان و القاعده مانند گذشته حسنه است. ابواخلاص مصری فعلا رهبری القاعده را در افغانستان در دست دارد و شاخههای این گروه در کنر و نورستان دوباره فعال شدهاند. طالبان گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) را نیز حمایت میکنند. فعالیت این گروه در پاکستان، دولت این کشور را کاملا مستاصل کرده است. با وجود درخواستهای مکرر پاکستان از طالبان مبنی بر مهار «تیتیپی»، طالبان هیچ واکنشی در این باره نشان ندادهاند. ارتش پاکستان در اوت ۲۰۲۲ توانست عمر خالد خراسانی را در داخل خاک افغانستان به قتل برساند. با این حال، طالبان پاکستانی سریعا دستبهکار شدند و مکرم شاه، ملقب به عمر خراسانی، را جانشین عمر خالد خراسانی معرفی کردند.
طالبان افغان جز داعش، بقیه سازمانهای تروریستی را نیز به نحوی حمایت میکنند. هرچند داعش دشمنی و مخالفت زیادی با طالبان نشان میددهد، نباید از یاد برد که در زیر چتر سیاسی طالبان است که داعش دارد دوباره جان میگیرد.